MẮM CÁ LÓC

Mắm cá lóc là một món ngon đặc trưng của miền Tây Nam Bộ, nhưng nói đến ngon nhất thì chỉ có mắm cá lóc ở Châu Đốc, An Giang. “Nam Bộ ai mà không biết ăn mắm. Từ những thị tứ đông đúc, đến các nơi hẻo lánh xa xôi, bất cứ chợ lớn, chợ nhỏ nào cũng đều có bán mắm. Mà mắm lóc trứ danh lừng lẫy từ xưa nổi tiếng khắp Nam Kỳ lục tỉnh là mắm Châu Đốc-Long Xuyên.”

Chính nhà văn Đoàn Giỏi trong những năm xa cách quê hương miền Tây để tập kết ra Bắc, nhớ da diết món mắm cá lóc trứ danh Nam Bộ nên đã ký thác qua tác phẩm Đất rừng phương Nam nghe mà phát thèm.

Cách làm: để có được món mắm cá lóc ngon thì phải trải qua một quá trình đòi hỏi sự công phu, khéo léo và tỉ mỉ của người làm. Cá cho vào nước muối ngâm khoảng 1 giờ thì vớt ra, để ráo. Sau đó, cho vào hũ để ủ theo công thức cứ 1 lớp cá thì 1 lớp muối.

Dùng vặt nặng, nén chặt cá để bảo đảm cá phải có đủ độ nén cần thiết và ủ trong 2 tháng. Sau 2 tháng thì lấy cá ra để cho ráo nước rồi đem trộn đều với thính rồi lại cho ủ tiếp cùng nước muối trong 1,5 tháng nữa mới có thể dùng được.

Cách dùng: Mắm này khi ăn người ta thường đem chưng với thịt băm và trứng hoặc cũng có thể đem lên kho với nước dừa cho dậy lên mùi thơm nức mũi, ăn kèm với rau sống thì ngon không cưỡng lại được. Chính vì thế mà người dân Nam Bộ mới phát ghiền cái món dân dã hồn quê này.

Mắm cá lóc chưng ăn cùng với rau dừa, hẹ nước, chuối chát, khóm. Dĩa rau xanh đặt cạnh dĩa cá lóc vàng rươm. Đây là vừa thức ăn ăn cơm, nhưng cũng là món mồi “bén” với vài ly rượu đế.

Hoặc Mắm cá lóc mà nấu nước lèo, chỉ cần ngửi thôi, đã thấy mùi thơm hấp dẫn vô cùng. Nhiều người nhỏ to tâm sự và thưởng thức qua tô bún thơm ngon được chế biến từ mắm cá lóc và cốc rượu chân tình của người dân An Giang, mới thấy nhiều niềm vui, vì thế mà tiền nhân có câu “miếng ngon nhớ lâu”.

Mắm cá lóc ăn với bún chỉ có no mới buông đũa, chớ không biết chán. Thật vậy, một hương vị đậm đà kỳ lạ của mắm cá lóc có sức hấp dẫn cực kỳ.

Mắm cá lóc có nhiều cách ăn, nhưng ngon nhất vẫn là bún mắm và lẩu mắm.

Bún mắm: Tùy theo số người nhiều ít, bỏ mắm vô nồi, đổ nước nấu sôi, cho mắm rã hết thịt ra, lược xương bỏ đi. Bì, thịt heo ba rọi luộc chính, thái nhỏ, trộn với thính, tép đất luộc vừa chín tới, lột vỏ bỏ đầu. Các loại rau: bắp chuối, rau muống bào mỏng, giá, rau thơm, hẹ cắt khúc, tỏi phi mỡ, chanh, ớt, nước mắm ngon, giấm, bột ngọt cho vào tô trộn đều với bún, bì, thịt heo, nặn một chút chanh, chan nước lèo nhiều ít tùy thích, vừa ăn vừa thổi nóng càng ngon, đậm đà hương vị.

Lẩu mắm: Cũng tùy số người nhiều ít mà thực hiện. Vẫn cho mắm vô nồi, đổ nước đun sôi mắm rã thịt, lược xương bỏ đi, múc nước lèo đổ vào lẩu, than trong lẩu quạt cho đỏ rực, nước lèo sôi sùng sục, cá kèo còn tươi rửa sạch, cắt khúc, thịt ba rọi để sống thái mỏng từng miếng, thả vào lẩu. Khi ăn lẩu mắm phải có nhiều rau, càng ngon: rau nhút, rau ngò, rau tần ô, đậu bắp, cải xanh, cà tía dài… cùng nhiều loại rau thơm mới hấp dẫn.